starostwo powiatowe w sochaczewie

Dzień 14 marca kojarzy się, nie tylko wybitnym matematykom, z liczbą π. Tego dnia obchodzi ona swoje święto. W anglosaskich krajach istnieje nawet tradycja przygotowywania tego dnia „Pi pie”, czyli ciasta Pi. Organizowane są wtedy spotkania, na których prowadzi się dyskusję na temat tej magicznej liczby. Pani Grażyna Mroczkowska, nauczycielka matematyki, wraz z kilkoma pasjonatami tej dziedziny nauki z klasy 3etg – Mateuszem Kukieła, Dorianem Gala, Erykiem Skwara – Sadowskim i Wojciechem Miedzińskim, postanowiła przenieść tę tradycję do Osiemdziesiątki.

14 marca korytarz na pierwszym piętrze stał się miejscem, w którym  zainteresowani uczniowie mogli obejrzeć prezentację dotyczącą ludolfiny, dowiedzieć się wielu ciekawostek o tej stałej matematycznej i wymienić własnymi spostrzeżeniami. Wydarzenie cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem młodzieży szkolnej. Niestety nikomu nie udało się wymienić liczby π z dokładnością do 204 miejsc po przecinku (3, 141592 653589 793238 462643 383279 502884 197169 399375 105820 974944 592307 816406 286208 998628 034825 342117 067982 148086 513282 306647 093844 609550 582231 725359 408128 481117 450284 102701 938521 105559 644622 948954 930381 964428). Rekord Guinnesa w zapamiętywaniu ilości cyfr po przecinku, składających się na liczbę π, należy do 60 – letniego Japończyka, który zapamiętał aż 100 000 liczb. Istnieje wiele technik ułatwiających zapamiętanie kolejnych cyfr liczby Pi, np. wierszyk, który jest skonstruowany w ten sposób, aby poszczególne słowa, oznaczały kolejne cyfry liczby Pi:  kto = 3, w = 1, mózg = 4 itd.

„Kto w mózg i głowę natłoczyć by chciał cyfer moc,
Ażeby liczenie ludolfiny trudnej spamiętać móc,
To nam zastąpić musi słówka te litery suma,
Tak one trwalej się do pamięci wszystkie wsuną.”

Może więc, przy zastosowaniu takiej techniki, łączącej poezję z matematyką, uda się komuś z ZS CKP zostać kolejnym rekordzistą?

Podczas spotkania, przybliżającego tę niezwykłą liczbę, uczestnicy poznali wiele ciekawostek z nią związanych. Liczba Pi ma zastosowanie nie tylko w matematyce (geometria, analiza matematyczna, teoria liczb, rachunek prawdopodobieństwa), ale jest też  wykorzystywana we wzorach fizycznych, demograficznych, a nawet epidemiologicznych (również ostatnio podczas pandemii koronawirusa). Jej nazwa nie pochodzi od imienia Pitagorasa (choć wiele osób nadal tak sądzi), lecz od greckiego słowa, które oznacza obwód (perimetron). Jeżeli byśmy przejrzeli pierwsze sto milionów liczb po przecinku ludolfiny, mamy prawie 75% prawdopodobieństwa, że znajdziemy datę swojego urodzenia w formacie – dzień/miesiąc/rok. A skąd wiadomo, że liczba Pi wynosi 3,14? Otóż w III wieku n. e. Liu Hui rozpoczął od wpisywania w okrąg wielokąta o 192 bokach, aż doszedł do wielokąta, który miał 3072 boki. To pozwoliło mu ustalić, że wartość Pi jest równa 3, 14159.

Na przykładzie ludolfiny widać, że matematyka nie musi być nudna i trudna, a wręcz przeciwnie – może stać się fascynującą przygodą.

M.Sz.